SERİ : 2020/03/09 Tarih: 25/03/2020
KONU: Kısa Çalışma Ödeneğinde Yeni Yasal Düzenlenme
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ İLE İLGİLİ GETİRİLEN YENİ DÜZENLEME VE DETAY BİLGİLER
22/03/2020 tarihli ve 2020/03/05 sayılı Sirkülerimizde de belirtildiği üzere; Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) ile ilgili olarak yeni yasal düzenleme getirilmiş ve ayrıntılar süreç içerisinde netleşmeye başlamıştır. TBMM Genel Kurulunda görüşülmekte olan Torba Kanununun kabul edilen maddelerinden biri de KÇÖ ile ilgili olmuş ve kabul edilen kanun maddesi ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa Geçici 23. madde eklenmiştir.
Madde metni aynen şu şekildedir.
“GEÇİCİ MADDE 23- 30/6/2020 tarihine kadar geçerli olmak üzere, yeni koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, ek 2 nci maddenin üçüncü fıkrasında işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanır. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam eder.
Bu madde kapsamında kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için, işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir. Bu madde kapsamında yapılan başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılır. Bu madde kapsamında yapılan başvuru tarihini 31/12/2020 tarihine kadar uzatmaya ve birinci fıkrada belirlenen günleri farklılaştırmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir."
Kanun maddesinden çıkan sonuçlar şu şekildedir:
1. Koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılacak KÇÖ başvuruları 30/6/2020 tarihine kadar yapılabilecektir.
2. Kısa Çalışma Ödeneğinden yararlanma koşullarından olan kısa çalışmadan önceki son 120 gün hizmet akdine tabi çalışma süresi 60 güne, son üç 600 koşulu son üç yılda 450 güne indirilmiştir.
3. Bu koşulları taşımayanlardan; daha önce işsizlik ödeneği alırken ödenek süresi bitmeden işe girenler, KÇÖ süresini geçmemek üzere, kalan işsizlik süresi kadar KÇÖ’den yararlanabileceklerdir. Örneğin, daha önce hak kazanılan 180 günlük işsizlik ödeneği kullanırken 100. gün işe girdiği için işsizlik ödeneği kesilen işçi, bu kapsama girecek ve KÇÖ süresinin 3 ay olarak belirlenmiş olması durumunda, önceki işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan 80 gün KÇÖ’den faydalanabilecektir. Bu koşulları taşımayan işçiler, KÇÖ’den faydalanamayacaktır.
4. Kanun maddesindeki en önemli düzenleme, KÇÖ’den yararlanabilmek için 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler (işveren tarafından haklı fesih halleri) hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması koşulunun getirilmiş olmasıdır. Madde de yer almamakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkını düzenleyen 24. maddesinin I. Sağlık Nedenleri ve III. Zorlayıcı Nedenlere dayanan işçi tarafından haklı fesih hallerinin de Kısa Çalışma Ödeneğinin alınmasına engel teşkil etmeyeceği değerlendirilmektedir.
5. KÇÖ ödeneği başvurularının başvuru tarihi itibari ile 60 gün içinde sonuçlandırılacağı belirtilmektedir. 60 günlük sürenin başlangıcı başvuru tarihine bağlandığından, KÇÖ uygulaması yapmak isteyen işverenlerin en kısa sürede başvuru yapmaları yerinde olacaktır.
6. Kanun maddesinin son fıkrasında ise koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için 30/6/2020 tarihine kadar olan başvuru süresini 31/12/2020 tarihine kadar uzatma; işçi açısından yararlanma koşullarını farklılaştırma konusunda Cumhurbaşkanı yetki vermiştir.
Süreç içerisinde netleşeceği belirtilen hususlar ise aşağıdaki gibidir:
Başvuru evrakları arasında yer alan personel listesine, emekliler hariç, tüm işçiler eklenebilecektir. KÇÖ’den yararlanabilecek işçilerin kontrolü (son 3 yıl 450 ve 60 gün veya daha önceki işsizlik ödeneğinden kalan sürenin kontrolü) İş-Kur tarafından ödeme aşamasında yapılacağı gibi; uygunluk denetimi öncesinde veya onaya müteakip listeler işverence güncellenebilecektir.
Başvuru listelerinde işçilerin adres ve telefon bilgilerine mutlaka yer verilmelidir.
Birden fazla işyeri varsa olan işveren her işyeri için ayrı ayrı ve işyerinin bulunduğu ildeki İş Kur İl Müdürlüğünün e-posta adresi üzerinden başvuru yapılacaktır.
KÇÖ onaylanan başvurularda ödemeler, adı geçen PTT Şubesine işçilerin TC. Kimlik Numarası üzerinden ödenecek, işverene herhangi bir ödeme yapılmayacaktır.
KÇÖ Başlama ve Bitiş tarihlerinin her işçi için ayrı ayrı belirlenmesi başvurunun incelenmesini, ödenmesi sürecini ve süre bitmeden faaliyete geçilmek istenmesini halindeki prosedürü güçleştirecektir. Sürecin hızlı yürümesi açısından tüm işçiler için standart bir sürenin belirlenmesi isabetli olacaktır.
Hali hazırda KÇÖ için bir sektör kısıtlaması bulunmamakta olup tüm işverenler Koronavirus etkisi gerekçesi ile KÇÖ başvurusu yapabilecektir.
İşveren, KÇÖ Talep Formunda belirttiği KÇÖ Başlama Tarihi itibari ile uygulamaya başlayabilecektir.
Başvuru tarihini takip eden ilk 7 günün ücreti, en az yarım ücret şeklinde işverence ödenecektir.
Kısa Çalışma Talep Formunun 8. Başvuru Nedeni bölümünde sebep dışsal nedenler COVİD-19 seçilmeli, ek olarak tüzel kişiler için Yönetim Kurulu kararı, şahıs işletmesi ise işverenlik kararı, 22/03/2020 tarihli ve 2020/03/05 sayılı Sirkülerimizin “Kanıtlayıcı belgeler neler olabilir?” bölümünde belirtilen belgelerden varsa, bunlardan örnek mahiyete bir veya birkaçı, işletme ruhsatı, vergi levhası ve işçi listesi yeterli olacaktır.
Kısa Çalışma Talep Formunun çıktısı alınıp işverenlikçe kaşe ve imza edilmeli, işçi listesi haricindeki diğer ekler de dahil olmak üzere PDF olarak taranarak mail atılmalıdır.
Bilgilerinize sunulur.
Bülent KONCA İsmail OTLUBEL Mehmet DEMİR
Yeminli Mali Müşavir SGK E. Başmüfettişi Yeminli Mali Müşavir
