" Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki 7256 Sayılı Kanun " 17 Kasım 2020 tarihli ve 31307 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu kanun ile vergi kanunlarına ilişkin olarak bir takım düzenlemeler yapılmış olup aşağıdaki gibi özetlenmiştir.
- A) VARLIK BARIŞI
7256 Sayılı Kanunun 21 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununa eklenen Geçici 93. maddesiyle varlık barışı düzenlemesine yer verilmiş olup 17.11.2020 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu maddeyle yurt dışında veya Türkiye’de bulunan bazı varlıkların kanun maddesinde yer alan şatlar dahilinde bildirimde bulunanların bildirim konusu varlıkları nedeniyle vergi incelemesine tabi tutulamayacakları hüküm altına alınmıştır. Ayrıca bildirilen varlıklar nedeniyle herhangi bir vergi ödemesi bulunmamaktadır.
1) Varlık Barışı Kapsamı;
- a) Yurt dışında bulunan varlıklar;
Para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları varlık barışı kapsamındadır.
- b) Yurt içinde bulunan varlıklar;
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar girmektedir.
2) Varlıkların Bildirilmesi
- Yurt dışında bulunan ve madde kapsamındaki varlıklarını 30.06.2021 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
- Türkiye’de bulunan varlıklar, 30.06.2021 tarihine kadar vergi dairelerine bildirilecektir.
3) Yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye’ye getirilmesi
Gerçek ve tüzel kişilerin Kanun maddesi hükümlerinden faydalanılabilmesi için bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır.
4) Yurt dışında Bulunan Varlıkların Türkiye’ye getirilmesi şartı aranmayan haller
Yurt dışında bulunan varlıklar, yurt dışında bulunan banka veya finansal kurumlardan kullanılan ve bu maddenin yürürlük tarihi olan 17.11.2020 itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan kredilerin en geç 30.06.2021 tarihine kadar kapatılmasında kullanılabilecektir. Bu takdirde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla, borcun ödenmesinde kullanılan varlıklar için Türkiye’ye getirilme şartı aranmaksızın kanun hükmünden faydalanacaktır.
5) Sermaye avanslarının Yurt Dışındaki Varlıkların Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanması
Bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla kanuni defterlerde kayıtlı olan sermaye avanslarının, yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının bu maddenin yürürlüğe girmesinden önce Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması hâlinde, söz konusu avansların defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu madde hükümlerinden yararlanılabilecektir.
6) Bildirilen söz konusu varlıkların yasal defterlere kaydı ve elden çıkarılması
213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca defter tutan mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dahil edebilecekleri gibi bu varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekerek serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
Türkiye’de bulunan varlıklar, 30.06.2021 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilecektir. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.
Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.
7) Bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulması
Düzenleme kapsamında bildirilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması hâlinde, sermaye artırım kararının bildirim tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın bildirim tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde hükümlerinden faydalanılabilecektir.
- B) GELİR VERGİSİ KANUNU ESNAF MUAFLIĞI DÜZENLEMESİ
7256 Sayılı Kanununun 15. Maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun Esnaf Muaflığı başlıklı 9. Maddesine 10 numaralı bent eklenmek suretiyle bazı sınırlamalar dahilinde “Sanayi tipi veya seri üretim yapabilecek makine ve alet kullanmaksızın ve ayrı bir işyeri açmaksızın oturdukları evlerde imal ettikleri malları üretip internet ve benzeri elektronik ortamda satışını gerçekleştirenler” esnaf muaflığı çerçevesinde gelir vergisinde muaf tutulmuşlardır.
Şahısların yukarıda konu edilen kazançları nedeniyle esnaf muaflığından faydalanabilmesi için;
- Esnaf Vergi Muafiyet Belgesi alması,
- Türkiye’de kurulu bankalarda ticari hesap açması,
- Tüm hasılatlarının açılacak ticari hesaplar vasıtasıyla tahsil edilmesi,
Gerekmektedir.
Bankalar bu hasılatlar üzerinden aktarım tarihi itibariyle;
- Esnaf muaflığından faydalanan şahsın bir ve üzeri işçi çalıştırması halinde %2 işçi çalıştırılmadığı durumlarda %4 oranında gelir vergisi tevkifatı yapacaklardır.
- İndirimli tevkifat tutarından (%2) yararlanabilmesi için ilgili ayda bir işçinin en az 10 gün süreyle çalıştırılması şarttır.
Bu kişilerin elde ettikleri hasılat 220.000,00 TL’nı aşması halinde izleyen takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilecek olup tekrar bu muafiyetten yararlanamayacaktır.
Ayrıca 7256 sayılı kanunun 18. Maddesiyle 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunun mükerrer 123. Maddesinde yapılan düzenlemeyle kanunda yer alan hadler yeniden değerleme oranında artırılacağına ilişkin düzenleme yapılmıştır.
- C) GELİR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNDE MİKRO İHRACAT KAPSAMINDAKİ GELİRLERİNDE İSTİSNA DÜZENLEMESİ
7256 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle, Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen 16 numaralı bent ile tam mükellef gerçek kişilerin dolaylı temsilci olarak yetkili kılınan Posta İdaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketler tarafından düzenlenen elektronik ticaret gümrük beyannamesiyle gerçekleştirdikleri mal ihracından elde ettikleri kazançlarının %50’sinin beyannamede üzerindeki gelirlerinden indirilmesi hükmü düzenlenmiştir.
Bu indirimden yararlanılabilmesi için;
İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması,
İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 800.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama bir tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,
İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 1.600.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama iki tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması,
İhracattan kaynaklanan hasılatları toplamı yıllık 2.400.000 Türk lirasına kadar olanların, ilgili yılda kendilerinin sigortalı olması ve en az ortalama üç tam zamanlı ya da eş değer kısmi zamanlı işçi çalıştırması gerekmektedir.
- D) SERMAYE ŞİRKETLERİNİN KENDİ HİSSELERİNİ İKTİSABINDA TEVKİFAT
7256 sayılı Kanunun 17. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanununun 94. Madde üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere eklenen fıkra uyarınca, tam mükellef sermaye şirketlerinin iktisap ettikleri kendi hisse senetlerini veya ortaklık paylarını;
1- Sermaye azaltımı yoluyla itfa etmeleri halinde iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın sermaye azaltımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edildiği tarih,
2- İktisap bedelinin altında bir bedel karşılığında elden çıkarmaları halinde iktisap bedeli ile elden çıkarma bedeli arasındaki fark tutarın elden çıkarma tarihi,
3- İktisap ettikleri tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde, sermaye azaltımı yoluyla itfa etmemeleri veya elden çıkarmamaları halinde, iktisap bedeli ile hisse senetlerinin veya ortaklık paylarının itibari değeri arasındaki fark tutarın iktisap tarihinden itibaren iki tam yıllık sürenin son günü itibarıyla dağıtılmış kar payı sayılacak ve bu tutarlar üzerinden %15 vergi tevkifatı yapılacaktır.
Ayrıca tevkif edilen vergilerin herhangi bir vergiden mahsup edilemeyeceği ve Cumhurbaşkanına tam mükellef sermaye şirketinin paylarının Borsa İstanbul’da işlem görüp görmemesine, işlem gören paylarının toplam payları içindeki oranına, geri alınan payların Borsa İstanbul’da işlem gören paylardan olup olmamasına, tam mükellef kurumlardan geri alınıp alınmamasına, tam mükellef sermaye şirketinin yıllık satış hasılatı ve diğer gelirlerinin toplam tutarına göre ayrı ayrı ya da birlikte, bu oranı sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmak suretiyle yeniden tespit etmeye yetki verileceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.
- E) GELİR VERGİSİ KANUNU GEÇİCİ 67. MADDESİNDE YER ALAN TEVKİFATA İLİŞKİN DÜZENLEMELER:
7256 Sayılı Kanunun 19. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinde yapılan değişiklik ile menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel finans kurulularından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik hükümler içeren Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin uygulama süresi 31.12.2025 tarihine kadar uzatılmakta, istisna kapsamındaki kazançların hangi durumda madde kapsamında tevkifata tabi olacağı konusunda düzenleme yapılmıştır.
Bu kapsamda;
1) Bazı Kanunlarla vergi muafiyeti tanınan veya istisna tutulan kurum gelirlerinin, 193 sayılı Kanunun geçici 67. maddesi kapsamında tevkifata tabi tutulup tutulamayacağına ilişkin ihtilaflar söz konusu olmaktadır. Yapılan düzenlemeyle söz konusu hususa açıklık kazandırılmakta, diğer Kanunlarda, açık olarak tevkif suretiyle kesilen vergileri de kapsayan bir istisna veya muafiyet hükmü mevcut olmadığı sürece bu kurumların gelirlerine geçici 67 nci madde kapsamında tevkifat yapılacağı,
2) Banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla gerçekleştirilen kaldıraçlı alım satım (foreks) işlemlerinden elde edilen gelirlerin geçici 67. madde kapsamında kaynakta kesinti suretiyle vergilendirilmesi düzenlenmiştir.
- F) GVK GEÇİCİ 68. MADDESİNDE SAYILAN ÖDEMELERDE TEVKİFAT DÜZENLEMESİ
7256 Sayılı Kanunun 20. maddesiyle, Gelir Vergisi Kanununun geçici 68. Maddesi değiştirilmiş olup bu değişiklik ile;
31/12/2025 tarihine kadar, At Yarışları Hakkında Kanuna göre lisans sahibi olan veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi tarafından organize edilen yarışmalara katılan atların jokeyleri, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemeler üzerinden %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı düzenlenmiştir.
Aynı maddeyle Ödemeyi yapanın 94 üncü madde kapsamında tevkifat yapma zorunluluğu bulunup bulunmamasının ve 23 üncü maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde düzenlenmiş olan istisnanın tevkif yoluyla ödenecek gelir vergisine etkisi yoktur. Lisans sahibi veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi aracılığıyla yapılan ücret ödemelerinde gelir vergisi tevkifatı lisans sahibi veya lisans sahibince yetkilendirilen kişi tarafından yerine getirileceği belirtilmiştir.
- G) KDV KANUNUNDA YER ALAN SÜRELERİN UZATILMASI:
1) 7256 Sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle, KDV Kanununun geçici 17 nci maddesinde yer alan dahilde işleme rejimi kapsamında ithal ürünlerin vergisiz temini nedeniyle, bu alanda yerli üreticiler aleyhine rekabet eşitsizliği oluşmasını önlemek üzere, dahilde işleme izin belgesine sahip mükelleflerin yurt içinden temin edecekleri maddelerde 3065 sayılı Kanunun 11/1-c maddesinde düzenlenen tecil- terkin uygulaması 31.12.2025 tarihine kadar uzatılmıştır.
2) 7256 Sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, KDV Kanununun geçici 23 üncü maddesinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığına bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri, bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetleri ile bu mal ve hizmetlerin bağışı yapacak olanlara teslim ve ifasına sağlanan KDV istisnası 31.12.2023 tarihine kadar uzatılmıştır.
3) 7256 Sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle, KDV Kanununun geçici 40 ıncı maddesinde yer alan 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi finali için sağlanan istisnanın, yeni takvime göre 2021 finali için geçerli olması düzenlenmektedir.
- H) KURUMLAR VERGİSİ ORANINDA İNDİRİM DÜZENLEMESİ:
7256 sayılı Kanunun 35 inci maddesiyle, Kurumlar Vergisi Kanununun 32 nci maddesine eklenen 6 ncı fıkra gereğince Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere 5 hesap dönemine ait kurum kazançlarına, kurumlar vergisi oranı 2 puan indirimli olarak uygulanacaktır.
İndirimden yararlanılan hesap döneminden itibaren 5 hesap dönemi içinde pay oranına ilişkin bu fıkrada belirlenen şartın kaybedilmesi hâlinde, indirimli vergi oranı uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
Ayrıca, bu uygulamadan; bankalar, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri hariç tutulmuştur.
Kanun hükmü, 01.01.2021 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde 2021 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
- I) KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA YER ALAN BİR KISIM SÜRELERİN UZATILMASI:
1) 7256 Sayılı Kanunun 36. Maddesiyle, 5520 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan, Dernek veya vakıflarca elde edilen Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (5) numaralı bendi ve geçici 67 nci maddesi kapsamında kesinti suretiyle vergilendirilmiş kazanç ve iratlar dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacağına ilişkin düzenlemenin süresi “31/12/2020” tarihinden “31/12/2025” tarihine uzatılmıştır.
2) 7256 Sayılı Kanunun 37 nci maddesiyle, 5520 sayılı Kanunun geçici 11 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan 2020 UEFA Şampiyonlar Ligi finali için sağlanan muafiyetin, yeni takvime göre 2021 finali için geçerli olması hususu düzenlenmiştir.
İ) KONAKLAMA VERGİSİ
7256 Sayılı Kanunun 42 maddesiyle, 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 52 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yapılan değişiklik ile konaklama vergisinin yürürlük tarihi “1/1/2021”den “1/1/2022” tarihine ertelenmiştir.
