SERİ: 2020/03/06 TARİH: 23/03/2020
KONU: Geri Kazanım Katılım Payının Kapsamı, Uygulaması ve Beyan Dönemlerinin Değişikliği Hakkında Duyuru
GERİ KAZANIM KATILIM PAYI KAPSAMI VE UYGULAMASI
31.12.2019 tarih 30995 (4.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik” uyarınca, daha önceden uygulanmasına başlanan 2872 sayılı Çevre Kanununun (Ek-1) sayılı listesinde yer alan (plastik poşetler için uygulanan daha önceden başladığından, bunlar haricinde olan) ürünlere ilave olarak kapsama dahil edilen ürünler ile bunlara ilişkin uygulamaya dair detaylara, örnekleri ile birlikte, aşağıda yer verilmiştir.
A-PLASTİK POŞETLER
Plastikten yapılmış satış noktalarından tüketicilere / kullanıcılara mal veya ürünlerini taşıma amacıyla ücret karşılığı verilen saplı ve sapsız poşetler (Plastik alış veriş torbaları) ‘’2872 sayılı Çevre Kanunu Ek-1 listesinde yer aldığından geri kazanım payına tabidir.
Sorumluları/Mükellefleri:
-Geri kazanım katılım payından adet bazında satış noktaları sorumludur.
-Ücretlendirmeye tabi olmayan plastik poşetler ve diğer torbalar ise ambalaj olarak değerlendirilir ve geri kazanım katılım payına tabidir. Geri kazanım katılım payından piyasaya sürenler (satış noktaları, eczaneler, kargo firmaları vb.) ambalaj cinsine göre kilogram bazında sorumludur.
B-AMBALAJLAR
Plastik ambalaj, metal ambalaj, kompozit ambalaj (Farklı malzemelerin -kâğıt-plastik-metal-cam gibi- birlikte kullanılması ile yapılmış ve bu malzemelerin elle birbirinden ayrılmasının mümkün olmadığı ambalajlar), cam ambalaj, ahşap ambalajlardır.
Ambalaj Kriterleri:
Başka bir ürün/eşya ya da malzemenin; ayrılmaz bir parçası değilse, kullanım ömrü boyunca o ürün/eşya/malzemeleri içinde bulundurmak, desteklemek ve bu şekilde kullanılarak, veya korumak için kullanımı gerekli değilse, başka bir ürün/malzeme ve bunların tüm parçaları ile birlikte kullanılıp/tüketilip bertaraf edilmiyorsa, ambalaj olarak kabul edilir. Bu kriterlerin herhangi birisini sağlamayanlar malzemenin orijinal parçası olarak kabul edilir ve ambalaj olarak değerlendirilmez.
KULLANIM AMACINA GÖRE AMBALAJLARIN TANIMLANMASI
1-Birincil Ambalaj (Satış): Ürünlerin kullanıcı veya tüketicilere ulaştırılmasında en küçük satış birimi oluşturan, ürünle doğrudan veya kısmen temas halinde olabilen ambalajlar ve bunların orijinal parçalarını (kapak, mantar, tıpa, etiket, zımba teli vb.) ifade eder.
Örnek: Bitkisel yağ şişeleri/bidonları/tenekeleri (kapakları ve etiketleri dahil) birincil ambalaj olarak değerlendirilir.
-Dondurma/şeker/çikolata ile bütünleşik ahşap/plastik gibi çubuklar ambalaj olarak değerlendirilmez
-Et ve gıda ürünlerinin pişirilmesinde kullanılan metal/ahşap gibi çubuklar ambalaj olarak değerlendirilmez.
2-İkincil Ambalaj (Grup): Birden fazla sayıda satış ambalajını bir arada tutacak şekilde tasarlanmış, üründen ayrıldığında ürünün herhangi bir özelliğinin değişmesine neden olmayan ambalajı ifade eder.
Örneğin: Birden fazla içecek ambalajını bir arada tutmak için içecek ambalajlarını sararak çevreleyen plastik filmler vb.
3-Üçüncül Ambalaj (Nakliye): Birden fazla sayıda satış ambalajlarının veya grup ambalajlarının taşıma ve depolama işlemlerini kolaylaştırmak amacıyla (karayolu, demiryolu, deniz yolu ve havayolu taşımasında kullanılan konteynerler hariç) kullanılan ambalajı ifade eder.
Örneğin: Satış yerlerinde ambalajlı ürünlerin gönderilmesi esnasında kullanılan plastik veya ahşap paletler.
Ambalajların Geri Kazanım Payına İlişkin Yükümlülükleri
Ek-1 sayılı listedeki yer alan ürünlerin birincil ambalajlarında beyan yapılacak; fakat ödeme yapılmayacaktır. Ek-1 sayılı listede yer almayan ürünlerin ambalajları için ise herhangi bir ayrım söz konusu olmayıp, bu ürün/eşya/malzemelerin tüm ambalajları için beyan ve ödemesi yapılacaktır. Geri kazanım katılım payına tabi olan ambalajlara ilişkin beyan ve ödeme yükümlülüğü; plastik poşetler için satış noktalarının, diğer ambalajlar için ise piyasaya süren/ithalatçılarındır.
Örneğin: Salça üretiminde bulunan A gerçek/tüzel kişisi, B gerçek/tüzel kişisi adına üretimi gerçekleştirmekte ve ambalajlı salçalar B gerçek/tüzel kişisinin adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz edilmektedir. Bu durumda piyasaya arz edilen salçanın ambalajı için A gerçek/tüzel kişisi tedarikçi, B gerçek tüzel/kişisi piyasaya sürendir. Bu faaliyette tedarikçi olan A gerçek/tüzel kişisinin, piyasaya süren B gerçek/tüzel kişisine satış işlemi esnasında oluşacak geri kazanım katılım payından piyasaya süren olan B gerçek/tüzel kişisi sorumludur. Sonraki satışlar geri kazanım payına tabi değildir.
C-ÜRÜNLER
09/08/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ek-1 sayılı listesinde yer alan Geri kazanım katılım payı kapsamındaki ürünler; Lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşya ve ilaçlardır ve piyasaya arz edildikleri zaman geri kazanım katılım payının konusunu teşkil etmektedir.
Ürünlerin Geri Kazanım Payına İlişkin Yükümlülükleri:
09/08/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ek-1 sayılı listesinde yer alan Geri kazanım katılım payı kapsamındaki ürünlerin sorumluları poşetler için satış noktaları, diğer ürünler için piyasaya süren/ithalatçı gerçek veya tüzel kişilerdir.
İSTİSNALAR
Kapsama Girmeyen Haller:
-İmha edilerek tasfiye edilecek gümrüklü ürün ve eşyalar,
-İhraç edilen ürünler,
-Tekrar kullanıma alınan ürünler,
-Depozitolu ürünler,
-Kamu kurum ve kuruluşlarının asli görevlerinde kullanmak, piyasaya arz edilmemek, ticari amaç güdülmemek şartıyla üretmiş oldukları Kanunun ek-1sayılı listesinde yer alan ürünler.
Tahsilat Yapılmayan Ürünler:
-Ek-1 sayılı listedeki ürünlerin birincil ambalajları için beyan yapılır; fakat bu ürünlerden geri kazanım katılım payı tahsil edilmez.
-Madeni yağların piyasaya arz edilecek araçlarda orjinal eşya veya parça olarak kullanılması kaydıyla piyasaya sürenler tarafından beyan yapılır; fakat bu ürünlerden geri kazanım payı tahsil edilmez.
-Bitkisel yağların, Ek-1 sayılı listede yer alan ürünlerin üretiminde hammadde olarak kullanılması durumunda, hammadde olarak tedarik edilen bu ürünler için beyan yapılır; fakat bu ürünlerden geri kazanım payı tahsil edilmez.
-Piyasaya arz edilecek araçlar ile elektrikli ve elektronik eşyaların üretimine orijinal eşya yada parça olarak kullanılan ve Ek-1 sayılı listede yer alan ürünler için bunları piyasaya sürenler tarafından beyan yapılır; fakat bu ürünlerden geri kazanım payı tahsil edilmez.
Örneğin: X gerçek/tüzel kişisinin, Y gerçek/tüzel kişisine ürettiği buzdolaplarını kendi adı ve/veya ticari markasıyla piyasaya arz etmesi halinde; X gerçek/tüzel kişisi piyasaya süren olarak geri kazanım katılım payından sorumludur. Y gerçek/tüzel kişisi ise tedarikçi olup geri kazanım katılım payından sorumlu değildir.
GERİ KAZANIM KATILIM PAYI MÜKELLEFİYETİNİN AÇILMASI VE KAPATILMASI
Geri Kazanım Katılım Payı beyannamesi verilebilmesi için mükellefiyet tesis edilmemiş ise beyanname verildiği dönem itibariyle mükellefiyet otomatik olarak açılacaktır. Mükellefleri ile Aracılık Sorumluluk Sözleşmeleri olan meslek mensupları yeni bir Aracılık Sorumluluk Sözleşmesi imzalamayacaklardır.
Gerçek ve tüzel kişiler mükellefiyetlerini sonlandırmak istemeleri durumunda bağlı bulunduğu vergi dairesine müracaat ederek bu vergi türünden mükellefiyetlerini kapatabilecekleri gibi www.intvrg.gov.tr adresinden interaktif vergi dairesine girerek İşlem başlat / Vergi işlemleri / Geri Kazanım Katılım Payı beyanname yükümlülüğünün sona erme bildirimi dilekçesini doldurmak suretiyle de taleplerini vergi dairelerine iletebileceklerdir.
MAHSUP
Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi vermekle yükümlü olanlar, Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelikte belirtilen iade şartları doğrultusunda iade alınan ürünlere isabet eden ve ilgili dönemde beyan edilen geri kazanım katılım payı tutarını plastik poşetler için oluşan geri kazanım katılım payı hariç olmak üzere, beyan edecekleri toplam geri kazanım katılım payından mahsup edebilirler. Bir beyan döneminde mahsup edilecek geri kazanım katılım payı tutarı toplamı, mükelleflerin beyan edecekleri geri kazanım katılım payı toplam tutarından fazla ise aradaki fark bir sonraki beyan dönemine devredilecektir.
VERGİLENDİRME
Geri kazanım katılım payı uygulamasında bildirim kdv yönünden bağlı olunan (Kdv mükellefiyeti olmayanlar tesisin bulunduğu yerdeki) vergi dairesine yapılır. Vergilendirme dönemleri; kurumlar vergisi mükellefleri için aylık, diğerleri için ise üç aylıktır. Verginin beyan ve ödeme zamanı ise vergilendirme dönemini takip eden ayın son günü akşamına kadar beyan edilir ve aynı süre içinde ödenir.
YAPTIRIMLAR
Bildirim ve bilgi verme yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 22.109 TL idarî para cezası verilir. Geri kazanım katılım payını ödemediği tespit edilenlere katılım payı tutarının %20 fazlası idari para cezası olarak verilir. Belirtilen idarî para cezaları, bu cezaların verilmesini gerektiren fiillerin işlenmesinden itibaren üç yıl içinde birinci tekrarında bir kat, ikinci ve müteakip tekrarında iki kat artırılarak verilir.
GERİ KAZANIM KATILIM PAYI BEYANNAMELERİNİN BEYAN DÖNEMLERİ
2872 Sayılı Çevre Kanununun Ek 11 inci maddesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verilen yetkiye istinaden yayınlanan 22.03.2020 tarihli 3 Sıra Nolu “Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi Genel Tebliği” Genel Tebliği ile Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesi dönemleri ile bu beyannamelerin verilme sürelerinde değişikliğe gidilmiştir. Buna göre;
1- Gelir veya Kurumlar vergisi mükellefi olsun veya olmasın tüm satış noktaları ile piyasaya sürenler/ithalatçıların tamamı Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamelerini elektronik ortamda verme zorunluluğu getirilmiştir.
2- Daha önce Geri Kazanım Katılım Payı aylık (her ay itibariyle) dönemler halinde beyan edilir iken bu defa;
- a) 2020 Yılı İçin 6’şar aylık dönemler halinde beyan edilecek olup, 2020 Yılında iki beyan dönemi mevcuttur. Bu dönemler;
- Dönem; 2020/Ocak-Haziran ve
- Dönem; 2020/Temmuz/Ağustos olarak belirlenmiştir.
2020/I. Dönem (Ocak-Haziran) GEKAP beyannamesi 2020 Yılı Temmuz Ayının son günü saat 23.59’a kadar,
2020/II. Dönem (Temmuz-Ağustos) 2021 Yılı Ocak Ayının son günü saat 23,59’a kadar elektronik ortamda verilecektir.
- b) 2021 ve daha sonraki dönemler için ise 3’er aylık dönemler halinde beyan edilecek olup, 2021 Yılı ve daha sonraki yıllarda 4 beyan dönemi mevcuttur. Bu dönemler;
- Dönem; Ocak-Mart,
- Dönem; Nisan-Haziran,
III. Dönem; Temmuz-Eylül,
- Dönem; Ekim-Aralık olarak belirlenmiştir.
- Döneme ait GEKAP Beyannamesi Nisan ayının son günü,
- Döneme ait GEKAP Beyannamesi Temmuz ayının son günü,
III. Döneme ait GEKAP Beyannamesi Ekim ayının son günü,
- Döneme ait GEKAP Beyannamesi ertesi yılın Ocak ayının son günü,
Saat 23,59’a kadar elektronik ortamda verilecektir.
3- Bu tebliğ yayınlanmadan daha önce 2020 Yılı Ocak veya 2020 Yılı Şubat dönemine ait GEKAP beyannameleri aylık dönemler halinde verilmiş ise bu tebliğe istinaden 2020 Yılına ilişkin olup 6’şar aylık dönemler halinde verilmesi gereken beyannamelere daha önce vermiş olduğu beyannamelerdeki bilgileri dahil edilmeyecektir. Yine daha önce aylık dönemler halinde beyan edilerek bu beyanlar üzerine tahakkuk eden Geri Kazanım Katılım Payları 31.07.2020 tarihine kadar ödenebilecektir.
4- GEKAP beyannamesi vermekle yükümlü olanlar, beyan dönemleri içinde GEKAP’a ilişkin işlemleri olmasa dahi GEKAP beyannamesi vermekle yükümlü olup bu beyannamelere “Beyan edilecek geri kazanım katılım payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek beyanname verilecektir.
Mehmet DEMİR Emine İŞBİLEN
Yeminli Mali Müşavir İş Geliştirme Bölüm Başkanı
