Mehmet DEMİR Yeminli Mali Müşavir Birinci olarak vergi indiriminin ne anlam ifade ettiğini ve neden böyle bir düzenlemeye gidildiğini izah etmeye çalışalım. Uzun süredir kamuoyunda, vergisini düzenli ödeyen mükellefler ile vergi ödeme bilinci oluşmamış mükellefler arasında bir farkın kalmadığı, bu nedenle de vergi hassasiyeti gelişmiş iyi niyetli mükelleflerin, bir nevi cezalandırıldığı hususları konuşuluyordu. Son zamanlarda çıkartılan çok sayıdaki vergi affı da bu tartışmaların tuzu, biberi oldu. Bir nevi bu çarpıklığı telafi etmek, vergisini düzenli ödeyen mükellefleri ödüllendirmek ve özendirmek için vergi indirimine ilişkin Mart 2017’de yasal düzenleme yapıldı ve 6824 sayılı yasa ile Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükelleflerine %5 vergi indirimi imkanı sağlandı. Her ne kadar konuya ilişkin yasal düzenleme Mart 2017’de yapılmış olsa dahi, vergi indiriminin nasıl uygulanacağını gösteren 301 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliği 2017 yılı sonunda yayımlanarak yürürlüğe girdi. Pekiala, bu %5’lik vergi indiriminden kimler yararlanabilecektir? Öncelikle şunu belirtmek lazım ki, Vergi İndiriminden sadece, Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi mükellefleri yararlanabilecektir. Keza Gelir Vergisi mükelleflerinden de sadece, ticari, zirai ve serbest meslek kazanç sahipleri %5’lik vergi indiriminden yararlanabilecektir. Yani, Gelir Vergisi mükellefi olduğu halde; kira geliri elde eden Gayri menkul Sermaye İradı sahipleri, faiz ve kar payı elden Menkul Sermaye İradı Sahipleri, Ücret Geliri Elde edenler ile Diğer Kazanç ve İrat sahipleri, elde ettikleri kazançlardan dolayı %5’lik vergi indirimden yararlanamayacaklardır. Yine, Kurumlar vergisi mükellefleri, vergi indiriminden prensip olarak yararlanırlar. Ancak, finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları nedeniyle Kurumlar Vergisine tabi olan mükellefler, vergi indiriminden yararlanamayacaklardır. Vergi İndirimi, sadece “gelir üzerinden alınan vergiler” grubunda yer alan Kurumlar Verisi ile Gelir Vergisini kapsamakta olup, Harcamalar üzerinden alınan vergilerden olan; Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, BSMV, Gümrük Vergisi ile Damga Vergileri için indirim uygulanamaz. Keza, “Servet üzerinden alınan”, Emlak Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi ile Veraset ve İntikal Vergisi de bahsedilen vergi indiriminin dışında tutulmuştur. Yani konuyu özetlemek gerekirse; Vergi İndirimi, sadece ve sadece Gelir Vergisi ile Kurumlar Vergisi için söz konusu olup diğer vergi türleri için bir indirim söz konusu olmayacaktır. Diğer bir önemli husus ise; vergi indiriminin üst limite tabi tutulmuş olmasıdır. Zira, Vergi İndirimi, beyanname üzerinden hesaplanan verginin %5’i kadar olacaktır. Keza bu indirim, Kurumlar vergisi veya gelir vergisi oranında %5’lik bir indirim anlamına gelmemektedir. Yani, gelir ve kurumlar vergileri mevcut oranları üzerinden hesaplanacak, ödenmesi gereken vergiden %5 indirim yapılacaktır. Vergi indirimine ilişkin diğer bir sınırlama ise; parasal olarak indirim tutarı, 1 milyon TL’yi aşamayacaktır. Yani, İndirim tutarının üst sınırı , 1 milyon TL olarak belirlenmiş, bu nedenle de vergi indirimi tutarı en fazla 1 milyon TL olabilecektir. Pekiala, tüm Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri Vergi İndiriminden Yararlanabilecekler mi? Maalesef, tüm Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri izah edilen %5’lik vergi indiriminden yararlanamayacaktır. Vergi indiriminden yararlanabilmek için aşağıda belirtilen şartların da sağlanması gerekmektedir. a-Beyannamenin ait olduğu yıl ve öncesindeki 2 yılda gelir veya kurumlar vergisi, katma değer vergisi, muhtasar, ÖTV gibi tüm vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması gerekir. Örneğin; 2017 yılı Kurumlar Vergisi beyannamesi Nisan 2018 de verilecektir. Bu Kurumlar Vergisi için %5’lik vergi indiriminden yararlanabilmesi için; beyannamenin ait olduğu 2017 yılı ile öncesindeki 2 yıl, yani 2015 ve 2016 yıllarına ait tüm beyannameleri zamanında verilmesi gerekir.Ancak her bir beyanname itibarıyla 10 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler, şartların ihlali sayılmayacaktır. b-Beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içinde mükellef hakkında vergi incelemesi yolu ile bir fark vergi tespit edilmemiş olması gerekir. Örnekle izah etmek gerekirse; mükellefin 2018 Nisanında vereceği Kurumlar Vergisi beyannamesinde vergi indiriminden yararlanabilmesi için 2015, 2016 ve 2017 yılında geçirdiği vergi incelemesinde fark vergi tespit edilmemiş olması, halk tabiriyle ceza yememiş olmaması gerekmektedir. Fakat, kesilen cezalar mahkeme kararı veya uzlaşma ile tamamen ortadan kalkmışsa vergi indiriminden yararlanılması mümkün olacaktır. c- Beyannamenin ait olduğu yıl ile öncesindeki 4 yıl içinde Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler vergi indiriminden yararlanamazlar. Örneğin, 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarında birazdan açıklayacağımız fiilleri işleyenler 2018 de verilecek olan 2017 yılına ait gelir ve kurumlar vergisi beyannamesi için vergi indiriminden yararlanamaz. Yukarıda bahsettiğimiz indirime engel olan bu fiiller; sahte belge düzenleme ve kullanma, muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme ve kullanma, muhasebe hilesi yapma, defter ve belgeleri tahrif etme, yok etme, defter ve belgeleri incelemeye ibraz etmeme, resmi kayıtların haricinde ikinci bir defter veya kayıt tutarak vergi kaçırma fiilleridir. Bu durumda olanlar, Vergi Usul Kanununun 359. Maddesi kapsamında hapis cezasını da gerektiren kaçakçılık fiilini işlemiş kabul edildiği için, vergi indiriminden de yararlanma şansına sahip olmayacaklardır. d-Vergi indiriminden yararlanabilmenin diğer bir şartı ise; vergi borcunun bulunmaması gerekir. Vergi İndirimin hesaplanacağı tarih itibarıyla vergi aslı ve vergi cezaları (vergi ziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları) toplamı 1.000 Türk lirasının üzerinde ise indirimden yararlanamaz. Kısacası, dönemi ne olursa olsun 1000 TL üstü vergi borcu bulunan mükellefler vergi indirimden yararlanamayacaklardır. Yukarıda açıkladığımız Vergi İndiriminin uygulaması, 1/1/2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmaya başlanacaktır. Yani, 2017 yılı Gelir ve Kurumlar Vergisi beyannameleri, 2018 de verileceği için, yukarıda sayılan şartları sağlamaları halinde bu beyannameler üzerinden vergi indiriminden yararlanılması mümkündür. Konuya ilişkindiğer bir önemli husus ise; Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespit edilmesi halinde eksik ödenen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilerek alınır. Yani, şartları tam olarak taşımadığı halde vergi indiriminden yararlanan mükellefe vergi ziyaı cezası uygulanmayacaktır. Yararlı olması dileğiyle…
